پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان بزرگترین رخداد نیمه دوم سده بیستم شناخته می شود. این تحول همچون بسیاری از رویدادهای بزرگ جهان در چارچوب مرزهای ملی، باقی نماند و ملت های مختلفی از آن پیروی کردند و این تأثیرها در قالب الگوسازی انقلاب اسلامی ظهور و بروز یافت و فرصت های جدیدی را پیش روی جنبش ها و جریان های مبارز برای آزادیخواهی و استقلال قرار داد.
به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران سیاسی، عناصر تشکیل دهنده انقلاب اسلامی عدالت خواهی، دموکراسی مبتنی بر ارزش های دینی و فرهنگی بود و به طور کلی این انقلاب، نظام سیاسی جدیدی را وارد معادلات نظام بین المللی کرد.
انقلاب اسلامی ایران ریشه درخواسته ها و آرمان های دینی، سیاسی و فرهنگی بسیاری از ملت های جهان دارد. این تاثیر گذاری حاکی از شکل گیری خیزش رو به تکامل در جهت بیداری اسلامی و رشد حرکت های آزادیخواهانه و تمایل بازگشت به سیاست های عدالت خواهانه و نفی نظام های سیطره جویانه و سلطه طلب است.
انقلاب اسلامی ایران به لحاظ ماهیت اسلامی، یکی از شعارها و اهداف اصلی خود را یاری رساندن به ملل اسلامی و حرکت در مسیر تحقق امت واحده قرار داد که این اندیشه در کلام امام خمینی(ره) بارها تجلی پیدا کرد. در میان جریان های فعال در نظام های سیاسی به ویژه دولت های اسلامی، تشکل های قوی و تأثیرگذاری به وجود آمده اند که از جمله آنها جنبش های مقاومت اسلامی در فلسطین و لبنان محسوب می شوند. یکی از شعارهای اولیه در نهضت امام خمینی(ره) مساله دفاع از مظلومان فلسطین بود زیرا انقلاب اسلامی ایران بر باورهای اسلامی مردم استوار و مساله فلسطین جزیی از این باورها به شمار می رفت.
وقوع انقلاب اسلامی به اصول مشترک مسلمانان جلوه بیشتری بخشید و موجی از امید در دل جنبش‌های مقاومت فلسطین پدیدار و به رشد و استحکام آنان منجر شد. حرکت جهاد اسلامی با الهام‌گیری از انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت و نقش بسیار موثری در مبارزه با رژیم اسراییل ایفا کرد. این جنبش با اقدام هایی نظیر هدایت انتفاضه، عملیات استشهادی علیه اهداف و منافع رژیم صهیونیستی و سازمان‌دهی مردم فلسطین برای مخالفت با روند صلح، یک عامل مؤثر بازدارنده در جریان صلح به شمار می آید.
پیش از انقلاب اسلامی تقریبا همه جریان های اسلامی معتقد بودند که اسلام، فاقد ظرفیت لازم برای ایجاد یک نظام سیاسی بر پایه آموزه های اسلامی است. علت اصلی این باور غلط در جوامع اسلامی هم تحولات سیاسی – اجتماعی و توسعه سیاسی در سطح جوامع و هم تبلیغات منفی برضد اسلام به عنوان افیون توده ها بود و بر همین پایه ایجاد نظام اسلامی به روز، دور از ذهن تصور می شد. حتی جریان اخوان المسلمین که یک نهضت اسلامی مترقی به شمار می رفت، تشکیل نظام اسلامی را تنها از راه فراگیرسازی تربیت اسلامی در جامعه، آن هم در یک فرایند بسیار طولانی متصور بود. فرایندی که پایانی برای آن ترسیم نمی شد و به همین دلیل جریان اخوان المسلمین در طول حیات خود، بارها انشقاق یافت.
اما برپایی یک نظام اسلامی در ایران بر پایه فقه اهل بیت(ع)، تحولی جدی در میان جوامع اسلامی به ویژه گروه های اسلامی ایجاد کرد. بسیاری از احزاب و تشکل ها و جریان ها با پیروزی انقلاب و تشکیل نظام اسلامی در ایران تشویق شدند تا حکومتی بر این پایه داشته باشند. به کارگیری ابزار اجتهاد برای تولد یک نظام اسلامی مبتنی بر احترام به انتخاب مردم، یک گام بسیار مهمی بود که امام خمینی(ره) برداشتند و اینک استمرار ۴۰ ساله این نظام، بر ۲ پایه اسلام و مردم، یک موفقیت بزرگ محسوب می شود.
جریان سلطه از همان آغاز با ایجاد نظام های وابسته و مدیریت تفرقه در سطح جهان اسلام، توانست تا حدودی بر همه امور سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و امنیتی جوامع اسلامی سیطره یابد. انقلاب اسلامی ایران یکی از وابسته ترین رژیم های منطقه را حذف کرد و توانست بر پایه وحدت امت و دفاع از اولویت های آن به ویژه اَرجح بودن فلسطین، سیاست خارجی خود را تعیین کند. این راهبرد و اولویت برای غرب که حامی اصلی رژیم صهیونیستی است، یک تهدید جدی بود و به همین علت بسیاری از نظام های وابسته عربی و اسلامی را با بهره گیری از تعصب های مذهبی و قومی در جهت رویارویی با تفکر وحدت امت، بسیج کرد. تحمیل جنگ هشت ساله علیه ایران و حمایت گسترده جریان سلطه و رژیم صهیونیستی و رژیم های وابسته عربی از صدام نیز در همین چارچوب صورت پذیرفت.
انقلاب اسلامی با ایستادگی بر آرمان ها و اهداف خود و اولویت فلسطین، نقاب از چهره منافقانه بسیاری از رژیم های وابسته و مدعی اسلام برداشت و ماهیت آنها را آشکار ساخت. شکل گیری موج بیداری در جوامع عربی در همین فرایند قابل ارزیابی است. موجی که ساختارهای وابسته را هدف گرفت و افق پیش روی را بر پایه آموزه های اسلامی ترسیم کرد. هر چند این موج در ضربه نخست خود موفقیت هایی بدست آورد، مانند تغییر در سطح حکومت برخی کشورها مانند تونس و مصر، اما این موج باید از این تجربه به منظور حرکت های بعدی بهره بگیرد.
ماهیت استکبار، ظلم، تجاوز و ممانعت از تحقق عدالت است. تا زمانی که استکبار، جاه طلبی و تجاوز وجود دارد، برپایی عدل ناممکن به نظر می رسد. سیره تمامی انبیاء الهی مبارزه با فرعون ها و طاغوت های زمانه بوده و بر این پایه نظامی که بر پایه آموزه های الهی اسلام شکل گرفته، طبیعی است که به مبارزه با استکبار برخیزد زیرا استکبار ستیزی بر پایه ماهیت ظلم ستیزی و عدالت خواهی انقلاب قرار دارد. به طور کلی مهار استکبار و برپایی عدالت، زمینه هدایت دینی را مهیا می سازد و بدون تحقق عدالت، انتظار گسترش فرهنگ دینی، انتظاری بیهوده خواهد بود. همین نقطه اصلی اختلاف انقلاب اسلامی با جریان اخوان المسلمین به شمار می رود. اخوان المسلمین در صدد گسترش فرهنگ دینی است اما در آن مبارزه جدی با استکبار که مانع اصلی گسترش فرهنگ دینی محسوب می شود، وجود ندارد. استکباری که اینک در قامت قدرت های استعماری، رژیم اسراییل و استکبار درون جوامع اسلامی (رژیم های وابسته عربی) مشاهده می شود.
انقلاب اسلامی ایران از شروع نهضت خویش در تلاش بود تا نظامی الهی و اجتماعی ایجاد کند. نظامی که الگویی برای جوامع مسلمان باشد و به یک نقطه اطمینان و کارآمدی تبدیل شود. اتحاد و ائتلاف جمهوری اسلامی با جریان های مقاوم در چارچوب محور مقاومت در جهت گسترش یکی از مهمترین مفاهیم اسلامی یعنی ضد اسراییلی و ضد استکباری بودن، یک امر طبیعی است. حمایت از قدس هم یک شاخصه مهمی در این جهت محسوب می شود زیرا قدس یک نقطه کانونی هم برای جوامع مسلمان و هم برای ادیان الهی به شمار می رود و تمامی ادیان به نوعی در این شهر وابستگی هایی دارند. بر این پایه حمایت از قدس در واقع دفاع از تمامیت همه ادیان آسمانی است و بی توجهی به آن نیز خیانت به همه این ادیان است.
