“خبرگزاری تی آر تی وورلد” در گزارشی به سانسور شدید و محدودیتهای گسترده حاکم بر رسانههای کانادایی، در امر پوشش اخبار و مسائل مرتبط با فلسطین اشاره کرده و به طور خاص کانادا را کشوری دانسته که در این زمینه، آزادی هایِ به مراتب محدودتر و کمتری در مقایسه با آنچه رژیم اسرائیل به رسانههای خود در پوشش مسائل فلسطین اعطا میکند، ارائه مینماید. مسالهای که حاکی از عمق فلسطین ستیزی و قدرت لابی اسرائیل در کشور کانادا است و این کشور را عملا به کشوری که از اسرائیل هم اسرائیلتر است، تبدیل کرده است.
تی آر تی وورلد در این رابطه مینویسد: «برای سال ها، روزنامه نگارانِ کانادایی که به پوشش مسائل مختلف بینالمللی میپردازند، با یک پرسش اساسی رو به رو بوده و هستند و آن پرسش این است: در مورد برخی مسائل بین المللی نظیر “مساله فلسطین”، موضع رسانهای کانادا باید چگونه باشد؟ اینطور به نظر میرسد که رسانههای کانادایی در پوشش مسائل فلسطین، با نوعی “تابو” رو به رو هستند و انگار در مورد پوشش واقع بینانه و صادقانه وقایع فلسطین، با معذوریتهایی مواجه هستند. افرادی نیز که در این کشور به این مساله اشاره کنند، به غرضورزی متهم میشوند. در این رابطه شاهد بوده ایم که بارها و بارها روزنامه نگاران کانادایی مجبور به عذرخواهی شده اند (به دلیل حتی کوچکترین اشارات خود به مساله فلسطین).
به عنوان مثال، “دانکن مک کوی”، از چهرههای خبری سرشناس کانادا وقتی با یک نویسنده سرشناس در مورد یکی از آثار وی که “فلسطین” نام داشت، مصاحبه کرد و دیدگاههای وی را در مورد اثرش پرسید، در نهایت مجبور شد به دلیل صرفِ انجام این مصاحبه و پرداختن به مساله فلسطین، عذرخواهی کند. پس از این ماجرا، وقتی یک گروه دست راستیِ حامی اسرائیل در کانادا که نامِ به اصطلاح “گزارشگری صادقانه” را برای خود برگزیده، به اقدام مک کوی اعتراض کرد (اقدامی که این گروه هر مرتبه وقتی اثری در مورد فلسطین و تحولات منطقه خاورمیانه منتشر میشود، انجام میدهد و نویسندگان و گزارشگران را به مغرض بودن و ضدیهودی بودن متهم میسازد)، مک کوی مجبور شد تا در آنتن زنده تلویزیون کانادا، عذرخواهی کند و بعدها نیز شاهد بودیم که کلمه “فلسطین” و پرداختن به مسائل فلسطین، همچون گذشته به یک تابو در کانادا تبدیل شد و کمتر رسانهای در کانادا اجازه پرداختن به این موضوع را داشته است.
اگر چه واژه “فلسطین” به کرات توسط سازمان ملل متحد، و رسانههای مهمی نظیر “نیویورکتایمز” و یا حتی “هارتض” اسرائیل به کار میرود، با این حال، استفاده از این واژه در کانادا، امری خلاف قانون است و اساسا باید آن را نادیده گرفت.
در روزهای اخیر نیز در کانادا شاهد بودیم که “امیلی وایلدلر” نویسنده و خبرنگار خبرگزاری آسوشیتدپرس، پس از آنکه برخی از جریانهای سیاسی کانادا وی را به دلیل نوشتن یک توئیتِ توام با حمایت از ملت فلسطین، مورد انتقاد قرار دادند، در نهایت موجب اخراج وی از خبرگزاری مذکور شدند. در این راستا به کرات میتوان نمونههای دیگری نیز از رویههای ضدفلسطینی در کانادا را مورد اشاره قرار داد.
در شرایط کنونی، نه تنها رادیو و شبکههای تلویزیونی کانادا از آوردنِ واژه فلسطین در کارهای خود منع شده اند، بلکه از بسیاری از رسانههای کانادایی نیز خواسته شده تا حتی خبرنگارانشان، در مورد فلسطین با یکدیگر صحبت هم نکنند. به نظر میرسد که این رویه، برای در امان ماندن از گزارشها و اخباری که توسط روزنامه نگاران کانادایی در مورد فلسطین تهیه میشوند، در پیش گرفته شده و سعی دارد هر خطر و ریسکی در این زمینه را تا جای ممکن از بین ببرد.
با این حال، باید اذعان کرد که این رویه توهم آمیزِ حاکم در کانادا، به همین جا ختم نمیشود.
در روزهای اخیر، گزارشگران و خبرنگاران “سی بی اس نیوز” در کانادا، گزارشی را کار کردند که در آن به این مساله اشاره میشد که سفیر سابق کانادا در اسرائیل، برای شرکت “بلک کیوب” کار میکرد است. شرکتی که به بخش خصوصی تعلق دارد و و از اعضای سابق آژانس اطلاعاتی اسرائیل موسوم به “موساد” تشکیل شده است. این گزارش یک کار شجاعانه بود که البته با حملات گستردهای مبنی بر اینکه ماهیتی ضدیهودی دارد مواجه شد.
اضافه بر این، پس از آنکه خبرنگاران و روزنامه نگاران کانادایی (بیش از دو هزار نفر)، در یک کارزارِ حمایت از ملت فلسطین، از رسانههای کانادایی درخواست کردند تا تحولات مرتبط با جنگ اسرائیل و نوار غزه را که زمان چندانی از پایان آن نمیگذرد، عادلانه پوشش دهند، واکنشهای منفی در مواجهه با آنها صورت گرفت. به عنوان مثال شبکه سی بی اس نیوز کانادا دو تن از خبرنگاران خود را که جز امضا کنندگان طومارِ کارزار مذکور بودند، از هرگونه پوشش تحولات مرتبط با اسرائیل و فلسطین، محروم کرد. شمار زیاد دیگری نیز توسط مدیران رسانههای خود احضار شده و مورد بازخواست قرار گرفتند. شمار زیادی از روزنامه نگاران کانادایی نیز هراسان هستند که مبادا هدفِ اقدامات انتقام جویانه در ادامه راه قرار بگیرند.
متاسفانه این رویهها در کانادا جدید نیستند. رسانههای کانادایی توسط لابیهای قدرتمند اسرائیلی مدیریت میشوند که عملا زندگی را برای افرادی که بخواهند از اسرائیل انتقاد کنند، تبدیل به جهنم میکنند. در این رابطه بسیاری از روزنامه نگاران کانادایی از دیرباز، با هشدارهایی در مورد اینکه باید فعالیتها و رویههای خود در انتقاد ازاسرائیل و حمایت از ملت فلسطین را تعدیل کنند، رو به رو شده اند. لابیهای اسرائیلی در کانادا، با دقت فراوان تمامی تحرکات رسانههای کانادایی را رصد میکنند و دراین زمینه هیچ محدودیتی را برای خود قائل نیستند و قدرت این را دارند که با هر کسی برخورد کنند.
عجیب است که در رسانههای کانادایی شاهدیم که به بسیاری از یهودیها و اتباع اسرائیل که شاید مدت هاست در منطقه خاورمیانه حضور نداشته اند، کرسی مهم در رسانهها داده میشود و آنها میتوانند هر آنچه میخواهند در مورد اسرائیل و فلسطین بنویسند، اما افرادی که ریشههای خاورمیانهای دارند و سالها در منطقه زندگی کرده اند و به روند تحولات منطقه، آشنایی بیشتری دارند، عملا کنار گذاشته میشوند تا مبادا خطوط قرمزِ پررنگ دولت کانادا و رسانههای آن در حمایت از اسرائیل را بشکنند. عجیب آنکه هر کس به نحو واقع بینانهای به پوشش وقایع فلسطین بپردازد، سریعا با هشدار رسانه متبوع خود رو به رو میشود و باید تعهدنامهای را امضا کند که دیگر، “مغرضانه” به مساله نگاه نکند. این در حالی است که افکار عمومی لزوم این جهت گیری را ندارند و از طریق منابع مختلف، اطلاعات را میگیرند و متوجهِ رویههای نادرست اسرائیل در برخورد با ملت فلسطین هستند. بااین همه، دولت و رسانههای کانادایی، به آنها نیز بی اعتنا هستند.
امید است که همانطور که صحبت از بومیان کانادا و همچینی مسائل زیست محیطی در این کشور، با آزار و اذیت رو به رو میشود و بسیاری از منتقدان به این مساله اشاره میکنند، مساله آزار و اذیت خبرنگاران کانادایی که به پوشش مسائل فلسطین میپردازند نیز مورد توجهِ نهادهای رسمی و بین المللیِ روزنامه نگاری نظیر گزارشهای نهاد موسوم به “گزارشگران بدون مرز”، “کمیته حراست از خبرنگاران” و دیگر نهادهایی که عملا در مورد این مساله سکوت کرده اند، قرار گیرد.
اگرچه سکوت دستگاههای رسانهای کانادا در مورد فلسطین پر از صحبت و فریاد است، با این حال، این برای فضای کلی روزنامه نگاری در کانادا که در سالهای اخیر، صدها خبرنگار در آن، شغل خود را از دست داده اند نیز مناسب نیست. بدون تردید رسانههای کانادایی اگر بخواهند همین روند را ادامه دهند، باید اذعان کرد که دیدی محدود به مسائل خاورمیانه خواهند داشت و در واقع، تبدیل به یک “شرمساری ملی” برای این کشور نیز میشوند.
در نهایت باید بار دیگر پرسید که چگونه میشود که رسانههای کانادایی وقتی صحبت از مساله فلسطین میشود، در مقایسه با رسانههای اسرائیلی، از آزادی بیانِ به مراتب کمتر و محدودتری برخوردارند؟ مسالهای که حقیقتا جای تامل دارد».